Trademark là gì? Vì sao doanh nghiệp nên đăng ký ngay từ đầu?

 

1. Định nghĩa

Trademark (nhãn hiệu thương mại) là dấu hiệu giúp nhận diện và phân biệt hàng hóa hoặc dịch vụ của một doanh nghiệp so với các đối thủ khác. Dấu hiệu này có thể là tên gọi, biểu tượng, khẩu hiệu, kiểu chữ, màu sắc, hình ảnh hoặc âm thanh đặc trưng. Khi được đăng ký, trademark trở thành tài sản sở hữu trí tuệ có giá trị pháp lý, được pháp luật bảo hộ.

Phân biệt Brand và Trademark:

• Brand là khái niệm rộng, bao gồm cảm nhận, giá trị, hình ảnh doanh nghiệp trong tâm trí người tiêu dùng.

• Trademark là yếu tố cụ thể và có thể đăng ký pháp lý để bảo vệ quyền sử dụng độc quyền đối với một phần trong brand như tên, logo hoặc slogan.

2. Đặc điểm của Trademark

• Lợi ích khi đăng ký trademark

Quyền sở hữu độc quyền: Cho phép chủ sở hữu khai thác và sử dụng thương hiệu một cách hợp pháp, ngăn chặn người khác sử dụng trái phép.

Ngăn ngừa vi phạm: Là công cụ pháp lý để xử lý các hành vi sao chép, làm giả hoặc gây nhầm lẫn thương hiệu.

Gia tăng uy tín: Việc sở hữu trademark hợp pháp giúp doanh nghiệp tạo lòng tin với khách hàng, đối tác và nhà đầu tư.

Hỗ trợ mở rộng kinh doanh: Dễ dàng hơn trong việc nhượng quyền, bán thương hiệu hoặc gọi vốn đầu tư.

Bảo hộ lâu dài: Trademark có thể được gia hạn vô thời hạn nếu tiếp tục sử dụng và đóng phí đúng hạn.

• Hạn chế cần lưu ý

Thủ tục và chi phí ban đầu: Quá trình đăng ký có thể kéo dài và tốn kém, tùy theo quốc gia và số lượng thương hiệu đăng ký.

Hiệu lực giới hạn theo lãnh thổ: Trademark chỉ có giá trị tại khu vực đã đăng ký, trừ khi mở rộng ra quốc tế.

Phải chủ động bảo vệ: Chủ sở hữu cần theo dõi và xử lý các hành vi xâm phạm nếu có.

Nguy cơ mất hiệu lực: Nếu không sử dụng thương hiệu trong thời gian dài, có thể bị hủy bỏ quyền bảo hộ.

Mất khả năng bảo hộ nếu trở thành từ phổ thông: Một số nhãn hiệu quá nổi tiếng có thể mất đi tính phân biệt (ví dụ: “Google” từng bị đe dọa mất quyền trademark nếu trở thành từ thông dụng).

3. Các cấp độ đăng ký trademark

• Cấp độ không chính thức (common law): Không cần đăng ký, chỉ có hiệu lực tại khu vực sử dụng thực tế, khó chứng minh và bảo vệ nếu xảy ra tranh chấp.

• Cấp độ bang (tại Mỹ): Trademark được đăng ký tại cơ quan cấp bang, có hiệu lực giới hạn trong bang đó.

• Cấp độ liên bang (tại Mỹ hoặc quốc gia khác): Trademark được bảo hộ toàn quốc, được phép sử dụng ký hiệu ® và có cơ sở pháp lý vững chắc để ngăn chặn vi phạm.

4. Đăng ký thương hiệu quốc tế

• Không có hệ thống bảo hộ toàn cầu: Không có một cơ quan duy nhất bảo vệ thương hiệu trên toàn thế giới.

• Hệ thống Madrid Protocol: Là giải pháp giúp chủ sở hữu có thể nộp một hồ sơ quốc tế duy nhất để xin bảo hộ tại nhiều quốc gia thành viên cùng lúc, thông qua Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO).

5. Quy trình đăng ký trademark

Bước 1: Tra cứu thương hiệu để đảm bảo không trùng hoặc tương tự với thương hiệu đã được đăng ký.

Bước 2: Chuẩn bị và nộp hồ sơ đăng ký tại cơ quan sở hữu trí tuệ có thẩm quyền.

Bước 3: Cơ quan xét duyệt tiến hành thẩm định hình thức và nội dung, sau đó công bố công khai để nhận ý kiến phản đối (nếu có).

Bước 4: Nếu hồ sơ được chấp thuận, người nộp đơn sẽ nhận được văn bằng bảo hộ (giấy chứng nhận đăng ký trademark).

Bước 5: Chủ sở hữu cần sử dụng thương hiệu thường xuyên và gia hạn định kỳ theo quy định pháp luật để duy trì hiệu lực.

6. Khi nào nên đăng ký trademark?

• Ngay từ giai đoạn đầu phát triển thương hiệu, trước khi đưa sản phẩm ra thị trường.

• Khi có kế hoạch mở rộng kinh doanh, vươn ra thị trường trong hoặc ngoài nước.

• Nếu doanh nghiệp muốn bảo vệ nghiêm túc quyền sở hữu trí tuệ và tránh rủi ro pháp lý.

• Khi bắt đầu đầu tư mạnh vào marketing, xây dựng nhận diện thương hiệu hoặc triển khai nhượng quyền.

Kết luận

Trademark là công cụ quan trọng trong việc bảo vệ thương hiệu, tạo nền tảng pháp lý cho hoạt động kinh doanh và khẳng định giá trị doanh nghiệp trên thị trường. Việc đăng ký và duy trì Trademark đúng cách không chỉ giúp tránh rủi ro pháp lý mà còn góp phần tăng giá trị tài sản vô hình cho doanh nghiệp.